Większość z nas leżąc wieczorem w łóżku i przygotowując się do snu, sięga po smartfona lub inne urządzenie mobilne. Robimy to, aby sprawdzić portale społecznościowe, mimo że dosłownie chwilę wcześniej przeglądaliśmy daną aplikację. Często też chcemy przeczytać w Internecie interesujący nas artykuł, czy nawet odpisać na kilka zaległych wiadomości.  Jednak trzeba zaznaczyć, że taka praktyka przed samym pójściem spać, jest dla naszych oczu niewskazana – powodem tego jest emitowane przez urządzenia mobilne światło niebieskie. Ma ono duży wpływ na stan naszych oczu, a także jakość snu. Nawet mając wygodne metalowe łóżko, nie wyśpimy się, jeśli będziemy mieć do czynienia z nadmiarem światła niebieskiego.

Dawniej z wieloma chorobami oczu zmagały się jedynie osoby starsze. Obecnie schorzenia dotyczące wzroku spowodowane emitowaniem światła niebieskiego, dotykają coraz to młodsze osoby.

 

Czym jest światło niebieskie?

Jest ono przede wszystkim określane jako światło wysokiej energii. Przyjmuje się, że niebieskie światło ma długość fali, która mieści się w przedziale od 380 do 500 nm, a nazwano je High Energy Visible Light. Jest to rodzaj światła, który nie tylko wytwarzany jest przez słońce, ale też sztuczne oświetlenie oraz przez różnego rodzaju urządzenia mobilne, mające ekrany LCD/LED w tym również komputery i telewizory. Niestety im bardziej dany sprzęt jest rozwinięty technologicznie, tym więcej niebieskiego światła emituje, co oczywiście nie jest korzystne dla naszego organizmu.

 

Wpływ światła niebieskiego na organizm człowieka

Światło HEV wpływa na zaburzenie rytmu naszego snu. Dzieje się tak, gdyż za duże jego emitowanie skutecznie hamuje wydzielanie hormonu nazywanego melatoniną, która jest odpowiedzialna za zdrowy sen. Zatem jeśli wieczorem spędzamy dużo czasu przed komputerem, telewizorem lub telefonem, możemy mieć problemy ze spaniem.

Jednak jeszcze większą szkodę niebieskie światło wyrządza naszym oczom. Dłuższy czas spędzony przed ekranem mobilnego urządzenia może być powodem ich zmęczenia oraz suchości czy pieczenia. Długotrwałe wystawienie oczu na działanie światła niebieskiego może nawet przyczynić się do łzawienia. Jednak w najgorszym przypadku nadmierne działanie tak zwanego światła HEV może mieć bezpośredni wpływ na uszkodzenie siatkówki oka lub zwyrodnieniem plamki żółtej, która nawet może w najgorszym przypadku może doprowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku. Jest to spowodowane tym, że wytwarzane przez ekrany szkodliwe niebieskie światło, znajduje się bardzo blisko spektrum ultrafioletu, co sprawia, że negatywnie wpływa na nasze komórki.

Świtało niebieskie a sen i zaburzanie rytmu dobowego

Nadmierna ilość światła niebieskiego może być przyczyną zaburzeń endokrynologicznych, które wiążą się z wydzielaniem kortyzolu i melatoniny (hormonu stresu i snu). Jest to spowodowane tym, że pasmo niebieskoturkusowe oddziałuje na melanopsynę. Z kolei fotoreceptor znajdujący się w siatkówce oka jest odpowiedzialny za regulowanie rytmu dobowego. Dodatkowo jego nadmierna stymulacja wpływa na jakość naszego snu, a także wywołuje wiele objawów związanych z podwyższonym poziomem kortyzolu, takich jak niepokój czy wahania nastroju. Zatem te hormony są istotne. Jednak pozostaje pytanie, ile minut przed snem wydziela się melatonina i jak niebieskie światło faktycznie na nią wpływa. Brakuje dokładnych danych, ale wielu specjalistów podkreśla, że należałoby zaprzestać korzystania z telefonów i komputerów na godzinę przed snem.

 

Jaka dawka niebieskiego światła jest bezpieczna?

Trzeba zaznaczyć, że organizm ludzki jest bardzo dobrze wyposażony w mechanizmy obronne przed negatywnymi skutkami niebieskiego światła. Jednak istote jest to, że dociera ono do naszych oczu w nadmiarze. Warto też zaznaczyć, iż odporność na promieniowanie niebieskie jest cechą indywidualną, więc u każdego będzie się przedstawiać inaczej. Dlatego trudno oszacować bezpieczną ilość światła niebieskiego. 

Przed promieniowaniem należy chronić przede wszystkim dzieci, nawet gdy nasz telefon lub laptop mają filtr światła niebieskiego. Dziecięce soczewki są bardzo przejrzyste i filtrują znacznie mniej światła, dlatego warto kontrolować, ile czasu nasze pociechy spędzają przed ekranami. Osoby powyżej 45 roku życia również powinny uważać na nadmiar światła niebieskiego ze względu na słabnący naturalny system obronny. 

 

Jakie urządzenia emitują niebieskie światło?

W dzisiejszych czasach, kiedy praktycznie każdy z nas ma w swojej kieszeni urządzenie wyposażone w sprzęt z wyświetlaczem LCD oraz LED emitujący niebieskie światło, jest narażony na jego szkodliwe działanie. Ekrany te to najbardziej popularne elementy wyświetlania obrazu, które stosuje się we wszystkich urządzeniach mobilnych, telewizorach i laptopach.

Wyświetlacze wykorzystujące technologię LED charakteryzują się bardzo dobrym podświetleniem obrazu oraz niskim poborem energii, co jednocześnie umożliwia dłuższą pracę sprzętu wyposażonego w taki ekran. Wyświetlacze LCD, których produkuje się już coraz mniej, swoje zastosowanie znajdują przede wszystkim w monitorach i telewizorach. Trzeba zaznaczyć, że wszystkie wyświetlacze LED i LCD generują bardzo dobrej jakości obraz. Jednak dłuższe korzystanie z takiej technologii wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. 

Smartfony i tablety, a także inne urządzenia z cyfrowymi wyświetlaczami, oprócz tego, że zmieniają spektrum światła, na które człowiek jest narażony, mają również duży wpływ na zachowania związane z widzeniem. Warto zatem zdać sobie sprawę, że obecnie spędzamy sporo czasu, a nawet można powiedzieć, że stanowczo za dużo patrzymy na ekran ze zbyt bliskiej odległości. Jest to głównie spowodowane tym, że jasność tła nie jest na tyle wystarczająca, by patrzeć z daleka. W sytuacji, gdy zaniedbujemy patrzenie w dal, oczy nie mają ani chwili na rozluźnienie mięśni. Skutkiem tego jest fakt, że przestajemy w szybki sposób przenosić wzrok z bliskiego obrazu w dal i na odwrót. Nazywamy to zjawiskiem cyfrowego przemęczenia oczu. Dodatkowo patrząc na ekran danego urządzenia cyfrowego, rzadziej mrugamy, dlatego rogówka jest mniej nawilżana cieczą łzową. W rezultacie może to doprowadzić do nadwyrężenia i zmęczenia oka, a także w najgorszym scenariuszu trzeba założyć, że możemy pogorszyć wzrok.

Zatem w trakcie pracy z takim urządzeniem, jak laptop lub komputer emitującymi niebieskie światło zaleca się częste przerwy w formie patrzenia w dal. Ponadto należy też zadbać o odpowiednią jasność i ochronę przed zarówno promieniowaniem UV, jak i również światła fioletowo-niebieskiego.

 

Ochrona przed nadmiarem niebieskiego światła.

Jeśli chcemy uchronić się przed działaniem światła niebieskiego, przede wszystkim należy w miarę możliwości skrócić czas trwania ekspozycji naszych oczu na niebieskie światło. Dotyczy to oczywiście ograniczenia czasu spędzonego z urządzeniami elektronicznymi, a w zasadzie przed ich ekranami, a także w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem LED. Znaczenie ma również czas przebywania na słońcu.

Kolejnym sposobem na ograniczenie światła niebieskiego jest wymiana dotychczasowego urządzenia na takie, które jest wyposażone w filtr światła niebieskiego. W ofercie rynkowej jest wiele smartfonów umożliwiających regulowanie poziomu przeźroczystości tak zwanego światła HEV lub włączenie filtra zgodnie z harmonogramem dnia. Funkcja daje odpocząć naszym oczom, co jest możliwe przez automatyczne włączenie filtra, gdy robi się ciemno. Możemy też na przykład w swoich telefonach włączyć czarno–biały tryb ekranu. Wówczas emisja szkodliwego światła będzie ograniczona do minimum, a nasze oczy nie będą tak podatne na promieniowanie HEV. 

Obecnie większość telefonów komórkowych jest fabrycznie wyposażona w monitor mający filtr światła niebieskiego. Jeśli jednak nasze urządzenie go nie ma, warto zainstalować aplikację dostępną w sklepie Play lub AppStore, która pomoże nam chronić wzrok.

 

W jaki sposób wspierać nasz wzrok każdego dnia?

Nie ma możliwości całkowitego ograniczenia światła niebieskiego, ponieważ w dużym stopniu emitowane jest ono przez słońce, więc otacza nas każdego dnia. Ponadto nie jest to jedyny powód, gdyż w dobie tak rozwiniętej technologii nie da się zupełnie zrezygnowanie z urządzeń elektronicznych. Dla wielu osób na przykład komputery, a także telefony są niezbędnym narzędziem do pracy. Zatem lepiej podjąć realne możliwości ochrony naszych oczu. Głównymi zaleceniami są: Odpowiednia higiena pracy, systematyczne skupianie wzroku na innych rzeczach niż komputer oraz unikanie skupiania wzroku na źródle światła. Jest to ważne, gdyż dłuższe skupianie wzroku podczas oglądania TV, sprawia, że na ekranie telewizora widać niebieskie plamy.  Ponadto ważna jest również zbilansowana dieta. Takie składniki, jak sekstyna i luteina powinny występować w dużych ilościach.  To samo dotyczy witaminy A.

 

Okulary blokujące światło niebieskie

Znanym sposobem, który będzie chronił nasze oczy przed szkodliwością działania światła niebieskiego, jest wyposażenie okularów w odpowiedni filtr, który tłumi niebieskie światło nie ograniczając pola widzenia. Filtracja jest zmienna zgodnie z długością fali światła. Dostępny jest również filtr światła niebieskiego na monitor komputera.

Jakie światło jest zdrowe dla naszych oczu?

Najbardziej zdrowym i bezpiecznym dla naszych oczu oświetleniem jest naturalne światło słoneczne. Dzieje się tak, gdyż nie musimy wytężać naszego wzroku, więc oczy nie męczą się, jak w przypadku sztucznego oświetlenia. Ponadto światło słoneczne umożliwia regenerację zmęczonych oczu. Jednak prawda jest taka, że większość czasu w ciągu dnia spędzamy jednak przy oświetleniu sztucznym, czy to z żarówki, czy z urządzenia mobilnego typu smartfon. Dlatego warto wiedzieć, jakie będzie odpowiednie oświetlenie do domu lub do pracy. Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że dobre światło, to takie, które jednocześnie nie męczy wzroku oraz jest bezpieczne dla oczu.

Dobrym rozwiązaniem w domu jest zastosowanie światła LED. Wybierając takie żarówki, zwróćmy uwagę na kilka parametrów, a szczególnie na barwę. Mamy do wyboru 3 rodzaje: Ciepłą, neutralną i zimną. Dla naszych oczu najlepsza jest neutralna, gdyż jej światło jest bardzo zbliżone do naturalnego. Ponadto nie męczy wzroku, a nawet jest przyjazna dla oka. Decydując się na oświetlenie, które nie jest męczące, dbamy nie tylko o nasze zdrowie, ale i czujemy się bardziej komfortowo w danym pomieszczeniu.