Rankiem powinniśmy się budzić wyspani, wypoczęci i gotowi do codziennych wyzwań. Jednak coraz częściej, pomimo dużej dawki snu, nasz organizm nadal domaga się odpoczynku. Zastanawiamy się, ile powinniśmy spać, aby nie odpoczywać za długo, a jednocześnie poczuć się zrelaksowanym. Aby uzyskać odpowiedź na nurtujące nas pytania, początkowo warto zastanowić się, co to jest monitorowanie snu? 

 

Nie od dziś wiadomo, że sen w życiu człowieka odgrywa kluczową rolę. Jest przede wszystkim najdłuższą formą odpoczynku, na jaką możemy pozwolić sobie w ciągu doby. W czasie jego trwania nasz organizm dokonuje pełnej regeneracji, abyśmy następnego dnia mogli wstać wyspani i wypoczęci. Niestety w dobie ciągłego stresu i wiecznego zapracowania coraz bardziej zaniedbujemy sen. Nie śpimy nawet podstawowych 6 godzin, często nie przesypiamy nocy, a do łóżka kładziemy się dopiero nad ranem. Tabela snu zawierająca podstawowe dane na temat naszego spoczynku wskazuje, że coraz częściej zaniedbujemy swoje zdrowie i skracamy długość zalecanej dawki wysypiania się, przez co między pracą odbywamy krótkie drzemki, najczęściej przed telewizorem lub ekranem telefonu. Ilość snu jest bardzo ważna, jednak liczy się również jego jakość. Jak zatem spać, żeby się wyspać? Z pomocą jak zwykle przychodzi nam rozwój nowoczesnych technologii umożliwiających pewne działanie, jakim jest kontrola snów. 

 

Podstawowe funkcje snu

Sen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W jego trakcie również ludzki mózg porządkuje wszystkie informacje i zapisuje te nowopowstałe. Liczni badacze uważają, że podczas nocnego odpoczynku człowiek rozwiązuje problemy, z którymi nie może poradzić sobie w ciągu dnia. 

Według medycyny główną funkcją snu jest wyłączenie aktywności ośrodkowego układu nerwowego oraz jego fizyczna odbudowa. Z kolei inni badacze twierdzą, że to czwarta faza snu odgrywa kluczową rolę, ponieważ w jej trakcie mózg dokonuje pełnej regeneracji na poziomie chemicznym.  

Pomimo funkcji, jaką ma w naszym życiu sen, coraz częściej go zaniedbujemy. Nie potrafimy zadbać o odpowiednią jego higienę, czyli między innymi nie przestrzegamy zasad poprawnego zasypiania. Z kolei rano po przebudzeniu nie do końca wiemy, jak prawidłowo wstać. Jak sobie zatem pomóc, aby poprawić jakość odpoczynku? Pomocny może okazać się monitor snu lub nowoczesne zegarki pozwalające na sprawdzenie właściwości nocnego wypoczynku. Ważnym elementem pozwalającym na komfortowe i pełne zregenerowanie organizmu jest również miejsce naszego spoczynku. W sytuacji, kiedy metraż mieszkania zdecydowanie nas ogranicza i nie mamy możliwości zagospodarowania jednego pomieszczenia na sypialnię, warto wybrać nowoczesne kanapy lub narożniki z funkcją spania, które ustawimy w pokoju dziennym. 

Co to jest i jak działa monitor snu?

Coraz więcej nowoczesnych urządzeń takich jak zegarki, a w szczególności smartchwatche i fitness trackery, dysponują licznymi funkcjami, których zadaniem jest kontrolowanie aktywności fizycznej człowieka. Z ich pomocą możemy zdecydowanie polepszyć jakość wykonywanego treningu lub codziennego życia, a dokładniej jego stylu. Z tego względu dla naszej wygodny możemy wyposażyć się w monitor aktywności fizycznej i snu.

Zegarek wyposażony jest w dwie podstawowe funkcje wpływające na monitorowanie snu — akcelerometr i pulsometr. Akcelerometr odpowiada za ruchy urządzenia znajdującego się na nadgarstku. Sen dzielimy na dwie fazy — głęboką i płytką. Sen głęboki odbywa się bez poruszania się gałek ocznych, z kolei płytki cechuje się znacznie większą częstotliwością ich ruchów, również puls podczas snu jest zwiększony. Pomiar ten określany jest już bezpośrednio przez pulsometr. Biorąc pod uwagę wszystkie czynniki, człowiek dostaje przybliżone, ale jednak gotowe informacje odnośnie swojego odpoczynku. Na urządzeniu możemy odczytać czas nocnego odpoczynku, tętno podczas snu, długość fazy głębokiej i płytkiej oraz czas, w jakim się przebudziliśmy. 

Analiza snu za pomocą urządzenia wymaga wbudowanego akcelerometru i pulsometru. Bez tych funkcji monitorowanie naszego organizmu w nocy nie będzie możliwe. Akcelerometr znajdujący się w zegarku jest odpowiedzialny za ruchy ręki podczas spoczynku. Kontroluje on, czy w trakcie snu znajdujemy się w jednej pozycji, czy też nasze ciało porusza się w jakimś stopniu. Oczywiście trzeba wspomnieć, że nasz cykl snu dzieli się na dwie fazy, w jakich ludzki organizm pozostaje nieruchomy, podobnie jak tętno, które jest spokojniejsze. Kiedy mamy do czynienia z fazą płytką, ciało może być nieco ruchliwe, zmienia się też puls, który w tym momencie znacznie przyspiesza. 

Wszystkie poszczególne elementy odgrywają kluczowe role w zbieraniu informacji na temat tego, jak długo trwa poszczególna faza snu, jaką wartość ma nasze tętno oraz kiedy dochodzi do przebudzenia. Poszczególne dane bezpośrednio wpływają na jakość naszego odpoczynku, co stanowi ważny aspekt w codziennym funkcjonowaniu. 

 

Urządzenia, które monitorują sen

Zanim zdecydujemy się na zakup urządzenia monitorującego sen, warto wiedzieć, że jego działanie uzależnione jest od pewnych czynników. Podstawową kwestią jest oczywiście noszenie zegarka na nadgarstku w nocy. Pierwszej nocy możemy odczuwać duży dyskomfort, jednak po kilku dniach powinniśmy się przyzwyczaić do nowego urządzenia. Z racji swojego przeznaczenia musi być ono wykonane z wysokiej jakości materiałów, które nie powodują podrażnień i otarć skóry. Kolejnym czynnikiem, o którym musimy pamiętać, jest odpowiednie noszenie zegarka, ponieważ w przeciwnym wypadku uzyskamy błędny odczyt pomiarów. Pulsometr umieszczamy bezpośrednio na nadgarstku, czyli w miejscu mierzenia pulsu. Dokładność otrzymanych przez nas informacji zależy również od tego, jak często w trakcie snu nasze ciało zmieni pozycję, z tego powodu najlepszą opcją będzie zapisanie przybliżonego wyniku. 

Obecnie rynek umożliwia nam skorzystanie z kilku opcji monitorujących sen. Najpopularniejsze to:

• Opaska — monitorowanie snu umożliwia poprzez bezpośrednie jej umieszczenie na nadgarstku. Z tego względu jej pomiary będą konkretne i, jak w przypadku aplikacji, nie zaburzy ich na przykład zmieniająca pozycję ciała osoba śpiąca obok nas. Monitor snu, opaska jest znacznie droższa od innych urządzeń, jednakże ma dodatkowe funkcje takie jak mierzenie kalorii i tętna.

• Aplikacje — najpopularniejsze i przede wszystkim najtańsze formy monitorowania snu. Uważa się, że dostępne aplikacje odznaczają się mało dokładnymi pomiarami, ponieważ działają wyłącznie przy pomocy akcelerometru, który odpowiada za monitorowanie snu. Android to system operacyjny, w którym jest możliwe wykorzystanie kilku aplikacji, które najprościej znajdziemy, przeszukując Internet.

• Monitory i czujniki snu — zewnętrzne urządzenia przeznaczone wyłącznie do monitorowania snu. W przeciwieństwie do innych urządzeń, jak np. opaska, zegarek lub krokomierz, monitor snu nie ma dodatkowych funkcji pozwalających m.in. na mierzenie pulsu, czy też ilości spalonych kalorii. 

 

Monitorowanie snu dziecka

Monitor snu dziecka znany jest bardziej pod nazwą monitor oddechu. Uważa się, że urządzenie jest szczególnie polecane dla rodziców, których dzieci są w grupie ryzyka, czyli urodziły przed czasem lub ich waga urodzeniowa była zdecydowanie za niska. W przypadku takich maluszków, szczególnie w pierwszym roku życia, mogą pojawić się bezdechy nocne, dlatego tak ważne jest kontrolowanie ich snu, co pozwala nawet na uniknięcie śmierci łóżeczkowej. 

Monitory dziecięcego oddechu zbudowane są z dwóch części. Jedną z nich stanowią czujniki umieszczane pod materacem, druga to odbiornik przetwarzający wysyłane sygnały. Kiedy przez około 15 sekund nie pojawi się żaden dźwięk świadczący o prawidłowym oddechu dziecka, odbiornik wydaje alarm informujący rodziców o danej sytuacji. Często zdarza się, że na dźwięki reaguje również samo maleństwo. Gdyby jednak taka sytuacja nie miała miejsca, urządzenie wydaje kolejny, ale już znacznie głośniejszy alarm informujący o bezdechu niemowlaka. Najczęściej jest to efektywne działanie i malec sam się wybudza oraz zaczyna oddychać. Najbezpieczniej będzie wówczas wyjąć dziecko z łóżeczka i potrzymać na rękach przez kilka minut, aby upewnić się, że wszystko z nim w porządku. Monitor snu reaguje nawet wtedy, kiedy niemowlę oddycha mniej niż 10 razy w ciągu jednej minuty. Ważne, aby w łóżeczku, w którym znajduje się dziecko, nie umieszczać żadnych zabawek wydających dźwięki. Pozytywki czy też inne gadżety mogą zakłócać prawidłową pracę monitora oddechu.   

W sklepach dostępne są różne rodzaje urządzeń. Jedne z nich mogą mieć dodatkową funkcję elektronicznej niani, inne będą miały wbudowany termometr. Do wyboru mamy również monitory pozwalające na odtwarzanie kołysanek, jednak ich główną cechą jest możliwość usłyszenia tego, co maluch w danej chwili robi w swoim pokoju. Monitor z dodatkowymi funkcjami możemy również wykorzystać, kiedy dziecko będzie w starszym wieku. Warto jednak wybierać modele bezprzewodowe, ponieważ urządzenia działające za pomocą kabla mogą się rozłączać i powodować wydawanie fałszywych alarmów lub w ogóle nie zareagują na dziecięcy bezdech. 

Jaki wybrać sprzęt monitorujący sen?

Jeśli zastanawiamy się, który z dostępnych w sklepach modeli będzie dla nas najlepszy, należy przede wszystkim sprecyzować swoje preferencje i oczekiwania odnośnie urządzenia. Warto pomyśleć, jakie są nasze wymagania i czy na przykład oczekujemy od zegarka wyłącznie monitorowania snu, czy jednak przydatne będą nam dodatkowe funkcje wpływające na poprawę jakości naszego nocnego odpoczynku. Możemy wybrać również opcje podstawowe oferowane przez smartwatch. Monitor snu nie musi być jednak zakładany na rękę, może stanowić większe urządzenie, które postawimy koło łóżka. Modele te sprawdzą się szczególnie w przypadku małych dzieci. Są one jednak znacznie droższe od typowych zegarków na rękę. Z tego względu urządzenie najlepiej dostosować do swoich potrzeb. Podczas wyboru odpowiedniego modelu istotna jest przede wszystkim analiza pomiarów ruchu naszego ciała oraz pulsu w czasie odpoczynku, co korzystnie wpływa nie tylko na jakość snu, ale przede wszystkim na nasze samopoczucie po przebudzeniu.