Kłopoty z kręgosłupem to częste przypadłości, które dotykają wielu ludzi. U podłoża takich problemów może leżeć zaniedbanie, predyspozycje genetyczne lub różne schorzenia i urazy. Jedną z najczęstszych wad kręgosłupa jest lordoza. Co warto o niej wiedzieć, jakie są objawy, przyczyny, a także sposób jej leczenia, dowiesz się z poniższego artykułu.

 

Co to jest lordoza?

Fizjologiczna lordoza w języku specjalistycznym oznacza po prostu wygięcie kręgosłupa. Warto pamiętać, że niektóre jego krzywizny są naturalne i wpływają na prawidłową postawę ciała. Lordoza, czyli wygięcie, jest skutkiem wyprostowanej pozycji człowieka. Kręgosłup powinien mieć trzy krzywizny: Jedną w odcinku szyjnym, jest to tak zwana lordoza szyjna, drugą w odcinku piersiowym, czyli kifozę piersiową oraz trzecią w okolicach lędźwi – jest to lordoza lędźwiowa. W górnej i dolnej części kręgosłup wygięty jest lekko do przodu, a w środkowej części nieznacznie do tyłu. W rezultacie wstrząsy są lepiej amortyzowane, a ciężar głowy nie przeszkadza w prawidłowym funkcjonowaniu. Potocznie jednak wyrażenia „lordoza kręgosłupa” używa się, aby określić nieprawidłowe wygięcie, czyli wadę postawy, która występuje, gdy skrzywienie jest nadmierne. Istnieje kilka rodzajów tego schorzenia, różnią się one stopniem wygięcia oraz miejscem nieodpowiedniego skrzywienia.

 

Rodzaje lordozy

Wyróżnia się kilka rodzajów lordozy, w zależności od stopnia oraz miejsca wygięcia. W odcinku szyjnym kręgosłup powinien być skrzywiony pod kątem od 20 do 40 stopni. Kąt lordozy lędźwiowej powinien znajdować się w przedziale od 30 do 50 stopni. Wykroczenia poza te normy mogą objawiać się jako hipolordoza lub hiperlordoza. Pierwszy rodzaj występuje, gdy skrzywienie ma kąt mniejszy niż 20 stopni i określany jest jako spłycona lordoza. Jest to najczęściej występująca wada postawy. Powstaje na skutek zmniejszania się mięśni znajdujących się przy kręgosłupie. Może to być spowodowane urazem lub innymi zmianami zwyrodnieniowymi w kręgach. Kurczące się mięśnie powoli prostują naturalną krzywiznę kręgosłupa, co dodatkowo potęguje ból. 

Drugi rodzaj, nadmierna lordoza, powstaje, gdy kąt skrzywienia przekracza 50 stopni. Powstaje ona najczęściej w odcinku lędźwiowym. Kręgosłup za mocno wygina się do przodu i może powstać z powodu dystonii mięśniowej, czyli zaburzenia napięcia i siły mięśni. Pogłębiona lordoza lędźwiowa powinna być jak najszybciej rozpoznana i wyleczona, w przeciwnym wypadku może powodować przewlekłe bóle, artretyzm oraz zaburza prawidłową postawę ciała.     

 

Jak rozpoznać lordozę?

Pierwsze oznaki lordozy mogą być łatwe do przeoczenia. Odpowiednia obserwacja pozwala jednak rozpoznać wadę postawy. Najłatwiej można samemu zdiagnozować nadmierną lordozę lędźwiową. Charakteryzuje się ona wypiętym brzuchem, wklęsłymi plecami oraz mocno wystającymi pośladkami. Między środkową częścią pleców a pośladkami tworzy się niemal kształt odwróconej litery C. Lordozę lędźwiową można również rozpoznać za pomocą prostego testu. Należy położyć się na plecach na płaskiej powierzchni i wsunąć dłoń pod dolny odcinek kręgosłupa. Jeśli między ręką a kręgosłupem powstała duża przestrzeń, może to wskazywać na rozwój lordozy lędźwiowej. 

Lordoza lędźwiowa może dawać również inne objawy, które można łatwo przeoczyć, nie wiążąc ich z wadą postawy. Należą do nich między innymi: Ból w dolnej części kręgosłupa, również podczas długotrwałego siedzenia i chodzenia, trudności z poruszaniem się, ból podczas podnoszenia ciężarów, dyskomfort w trakcie odpoczynku na plecach. Oprócz tego lordoza lędźwiowa daje także inne objawy, które dla niektórych osób mogą wydawać się zaskakujące. Są to: Zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca, uczucie przepełnienia w nadbrzuszu, napięcie i wrażenie ucisku na narządy wewnętrzne, mrowienie i drętwienie kończyn oraz skurcze mięśni.

U osób prowadzących siedzący tryb życia często występuje także lordoza szyjna. Objawy tej wady to przede wszystkim mocny i uciążliwy ból karku. Mogą pojawiać się także zawroty głowy, mrowienie i drętwienie kończyn, a nawet omdlenia. Na lordozę szyjną narażone są szczególnie osoby, które przez długi czas przebywają w pozycji z pochylona głową.        

Przyczyny lordozy

Przyczyny lordozy w obu odcinkach kręgosłupa – szyjnym i lędźwiowym, mogą być różne. Wady postawy są zarówno nabyte, jak i wrodzone. W przypadku własnego zaniedbania na zmianę skrzywienia kręgosłupa wpływ może mieć brak aktywności fizycznej, czy ciągłe utrzymywanie nieprawidłowej postawy ciała. Lordoza lędźwiowa może powstawać również w wyniku:

♦ Wszelkiego rodzaju urazów,

♦ Wad postawy – lordoza i kifoza pogłębiona (czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa do przodu na wysokości klatki piersiowej) często się ze sobą łączą,

♦ Zaburzeń funkcjonowania mięśni, czyli za słabego napięcia i niewielkiej siły mięśni, które odpowiadają za właściwą pozycję ciała,

♦ Nieprawidłowego ustawienia kości miednicy, na przykład na skutek zwichnięcia stawu biodrowego,

♦ Sztywnej i mało elastycznej tkanki powięzi,

♦ Różnych schorzeń, wśród których wymienić można: Osteoporozę, zanik mięśni, stany zapalne krążków międzykręgowych, krzywicę, rwę kulszową, gruźlicę oraz przemieszczanie się kręgów, a także otyłość.

Do przyczyn powstawania lordozy szyjnej zalicza się przede wszystkim pracę biurową oraz obowiązki, które wymagają ciągłego pochylania głowy, niedobory wapnia i witaminy D, otyłość oraz osteoporozę.  

 

Lordoza – leczenie i profilaktyka

Aby przywrócić odpowiednią postawę ciała, niezbędne jest wdrożenie właściwego toku leczenia. Największe szanse na szybkie i skuteczne skorygowanie lordozy jest jej wczesne rozpoznanie. Proces przywracania właściwej postawy ciała zależy od stopnia zaawansowania wady oraz jej rodzaju. Na wczesnym etapie, po odpowiednim rozpoznaniu przez lekarza, zalecane są ćwiczenia i fizjoterapia. Jak zmniejszyć lordozę lędźwiową? Ważne jest przede wszystkim, aby wzmocnić mięśnie kręgosłupa. Wśród zalecanych przez specjalistów ćwiczeń można znaleźć między innymi pływanie, nordic walking, jogę, czy pilates. Trzeba jednak szczególnie uważać na pozycje, które mogą źle wpływać na lordozę. Wykonuje się je często podczas treningów jogi, czy fitnessu i należą do nich między innymi kołyska, skłony w tył, mostek, czy stanie na rękach. Jeśli zmagasz się z otyłością, wskazane jest, aby stracić kilka zbędnych kilogramów. Pozwoli to odciążyć organizm. W leczeniu lordozy lędźwiowej powinno się także unikać noszenia ciężarów. 

Szczególnie ważny jest jednak odpowiedni sen. Podczas nocnego wypoczynku ciało powinno być we właściwej pozycji, która nie obciąża dodatkowo kręgosłupa. Niezbędna będzie więc wygodna sofa rozkładana, komfortowe łóżko, odpowiedni materac lub specjalna nakładka. Do właściwego odpoczynku potrzebna jest także dobra poduszka. Podobnie jak materac, powinna być wypełniona materiałem, który zapewnia odpowiednie ułożenie ciała. Dobrze sprawdzają się pianki termoelastyczne lub profilowane. Materace sprężynowe i kieszeniowe mogą pogłębiać problem wady kręgosłupa. Ułożenie ciała również ma znaczenie. Odcinek lędźwiowy powinien być odciążony, a głowa musi znajdować się w naturalnej dla siebie pozycji. Dlatego poduszka powinna być na tyle wysoka, aby wypełniała przestrzeń między ramieniem a szyją. Wtedy, nawet śpiąc na boku, można zachować odpowiednie ułożenie kręgosłupa.  

Lordoza u dzieci jest najłatwiejsza do wyleczenia, ponieważ ich kręgosłup jest jeszcze elastyczny. Z tego powodu efekty terapii są szybciej widoczne niż u dorosłych. Warto zapobiegać rozwojom lordozy u dzieci i uważnie obserwować ich postawę ciała. Trzeba jednak pamiętać również, że właściwy kształt kręgosłupa kształtuje się nawet do 18. roku życia. U dziecka w wieku 12 miesięcy można zauważyć, że ciało przypomina kształt litery S, po 7. roku życia pogłębia się lordoza lędźwiowa, aż dopiero w wieku nastoletnim kręgosłup przyjmuje swój właściwy kształt.

Lordoza szyjna spłycona, nazywana również zniesioną, także wymaga odpowiedniej rehabilitacji. Po rozpoznaniu wady postawy lekarz zaleca ćwiczenia i fizjoterapię, która może trwać nawet kilka miesięcy. Podobnie jak w przypadku nieprawidłowego skrzywienia kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, warto podczas terapii zadbać także o właściwe warunki podczas snu. Lordoza szyjna zniesiona powoduje uciążliwe bóle, dlatego celem leczenia i rehabilitacji jest przywrócenie komfortu życia codziennego.        

 

Ćwiczenia na lordozę

Ćwiczenia, które mają pomóc przywrócić właściwą postawę ciała, powinny być regularnie wykonywane. W większości przypadków zaleca się powtarzanie rehabilitacji nawet do trzech razy w tygodniu. Niektóre ćwiczenia można łatwo wykonywać w domu. Najczęstszym problemem, z którym zmaga się większość osób, jest pogłębiona lordoza lędźwiowa. Jak skorygować tę wadę postawy? Oto kilka propozycji ćwiczeń:

♦ Aby wykonać pierwsze ćwiczenie, połóż się na plecach z wyprostowanymi nogami. Następnie ugnij prawą nogę i obejmij rękami kolano, a potem przyciągnij je do klatki piersiowej. Druga noga powinna w tym czasie płasko przylegać do podłoża. Zmień następnie nogę i powtórz ćwiczenie. Wykonaj 10 takich serii.

♦ Drugim ćwiczeniem jest popularny „koci grzbiet”. Ustaw ciało w klęku podpartym, gdzie kolana i dłonie przylegają do ziemi. Ręce powinny znaleźć się na szerokości ramion, a kolana na szerokości bioder. Na wydechu trzeba wypiąć kręgosłup do góry, tworząc łuk. Głowę zegnij w kierunku mostka, a biodra przesuń delikatnie do przodu. Na wdechu wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz ćwiczenie 10 razy.

♦ Pozostając w klęku podpartym, oprzyj pośladki o pięty i wysuń ręce do przodu. Jest to popularna pozycja praktykowana w ćwiczeniach jogi. Powtórz skłon 10 razy.

Ćwiczenia na lordozę szyjną w wielu przypadkach wyglądają podobnie jak rehabilitacja odcinka lędźwiowego. Warto jednak skonsultować swój plan treningowy z fizjoterapeutą lub lekarzem, aby nie pogorszyć swojej wady postawy. Ćwiczenia na lordozę nie są wymagające, nie zmuszają do nadmiernego wysiłku. Mogą je wykonywać osoby w każdym wieku. Wyrównana lordoza szyjna pozwala pozbyć się uciążliwych bólów oraz dyskomfortu. Po zakończonej rehabilitacji trzeba pamiętać, aby zapobiec ponownemu powstaniu wady odcinka szyjnego lub lędźwiowego. Ważna jest profilaktyka, utrzymywanie odpowiedniej postawy ciała i nieprzemęczanie swojego kręgosłupa.