Poduszka ortopedyczna to urządzenie, które kojarzy się nam głównie z produktem niezbędnym w skomplikowanych rehabilitacjach związanych z urazami kręgosłupa oraz reklamowanym w popularnych telezakupach kawałkiem pianki, która jest rozwiązaniem wszystkich nocnych problemów, od porannego bólu karku aż po chrapanie. Okazuje się, że poduszki ortopedyczne mogą przydać się każdemu, jednak warto przemyśleć swój wybór i nie zostawiać go telewizyjnym ekspertom od wszystkiego.
Nieważne, czy wykonujemy biurową pracę i prowadzimy siedzący tryb życia, czy wręcz przeciwnie – wysiłek fizyczny spowodował przeróżne choroby układu kostnego bądź zmiany zwyrodnieniowe, pomimo poważnej i fachowej nazwy, poduszka ortopedyczna to przyrząd, który może pomóc każdemu w jego dolegliwościach, od bólu pleców aż po refluks czy hemoroidy. Pozwala ona utrzymać szyjny odcinek kręgosłupa w prawidłowej pozycji, tj., z zachowaniem odpowiedniej krzywizny. Odcinek szyjny kręgosłupa z racji tego, że jest krótki oraz stosunkowo mało umięśniony (dla porównania pomyślmy o odcinku piersiowym, stabilizowanym przez żebra i okalające mięśnie czy lędźwiowym, stabilizowanym mięśniami brzucha), jest bardzo wrażliwy, natomiast garbiąc się, dużo siedząc czy utrzymując pochyloną głowę podczas korzystania ze smartfona dodatkowo go obciążamy. Specjalnie profilowana poduszka ma wpływ na właściwą pozycję dysków, ich uwodnienie i ogólny przepływ substancji między nimi, co przekłada się również na regenerację mięśni i więzadeł.
Nie tylko pomagają one w trakcie snu podtrzymywać szyjny odcinek kręgosłupa w jego prawidłowej krzywiźnie, ale również utrzymują głowę we właściwej pozycji i zmniejszają punktowe naciski zarówno na podpierany odcinek kręgosłupa, jak i na czaszkę (co ma znaczenie w trakcie rekonwalescencji po urazach bądź operacjach w tej części ciała oraz u noworodków, których czaszka nie jest jeszcze stabilnym elementem układu kostnego). Chociaż dzięki reklamom, na których widoczna jest zwykle uśmiechnięta, śpiąco błogo kobieta, kojarzą nam się głównie z poduszkami do spania, to na rynku dostępne są także takie przeznaczone do siedzenia czy jazdy autem, a także dla dzieci i niemowląt, chociaż – bez medycznych wskazań – dzieci do drugiego roku życia nie mogą spać na tego rodzaju poduszek. Jeśli jednak odczuwasz bóle lub dyskomfort w szyjnym odcinku kręgosłupa, albo po prostu chcesz poprawić jakość swojego snu, być może warto rozważyć korzystanie z poduszki ortopedycznej.
Przy wyborze odpowiedniej dla siebie, przede wszystkim należy wziąć pod uwagę pozycję, w jakiej śpimy. Najlepszą pozycją do snu jest pozycja embrionalna, w której zakrzywiamy plecy, a kończyny zginamy i przyciągamy do klatki piersiowej, zwłaszcza jeśli mamy możliwość spania z dodatkową poduszką między kolanami. Osobom śpiącym w ten sposób dedykowane są poduszki do spania na boku, tj. wyposażone w walcowane profilowanie. Ten dodatkowy wałek świetnie wypełnia przestrzeń między barkiem a kręgosłupem, dzięki czemu podtrzymuje głowę w neutralnej, fizjologicznej pozycji. Jeśli jednak śpimy w jakiejkolwiek innej pozycji, dobór odpowiedniego podparcia nie będzie problemem. Poduszka do spania na plecach jest nieco niższa i charakteryzuje się dodatkowym wycięciem, aby móc stabilnie ułożyć głowę w komfortowej pozycji. Dla osób preferujących nocny wypoczynek na brzuchu przeznaczone są poduszki w kształcie gwiazdy, jednak borykając się z problemami z kręgosłupem, warto rozważyć raczej zmianę pozycji niż zakup poduszki, ponieważ spanie na brzuchu wiąże się z wyginaniem szyi na bok, i to właśnie ułożenie szyi odpowiada za dolegliwości. Oprócz preferowanej pozycji, przy wyborze poduszki należy również wziąć pod uwagę naszą budowę ciała, ponieważ szerokość poduszki powinna być dostosowana do szerokości naszych barków, natomiast wysokość dobrana do naszej masy – poduszka jest tym wyższa, im wyższa jest nasza waga. Warto również zaznaczyć, że ze względu na różnice w parametrach materiałów czy profilowaniu urządzenia, nie ma ogólnego wzoru na optymalne wymiary i dla każdego modelu poduszki producent udostępnia tabele, gdzie możemy dobrać odpowiedni rozmiar dopasowany do naszego wzrostu i wagi. Ponadto, twardość materaca również ma wpływ na wysokość poduszki. Miękki, uginający się pod naszym ciężarem materac sprawia, że potrzebna wysokość poduszki ulega zmniejszeniu ze względu na mniejszą odległość od ucha do materaca niż w przypadku materaca twardego, w którym zapadamy się mniej, a więc odległość nie zmniejsza się.
Najpopularniejsze poduszki wykonywane są z pianek poliuretanowych lub pianek termoplastycznych, chociaż zdarzają się również pneumatyczne i wodne. Pianka poliuretanowa to materiał charakteryzujący się dobrą wentylacją (co może mieć znaczenie, jeśli mamy w zwyczaju na przykład kłaść się spać z umytą, niewysuszoną głową), jednak niepolecany osobom, które potrzebują dopasowania w szyjnym odcinku kręgosłupa. Poduszki takie są więc bardziej profilaktycznie niż lecznicze, niemniej charakteryzują się znacznie niższą ceną, jeśli więc nie ma medycznych wskazań do korzystania z dedykowanej naszym dolegliwościom poduszki, warto rozważyć poliuretanową. Pianka termoplastyczna to materiał, który dzięki swojej odkształcalności oraz zdolności do reakcji na temperaturę, potrafi perfekcyjnie dopasować się do karku i pleców, dlatego jest przeznaczona dla osób, którym doskwierają bóle szyi czy barków oraz mają problemy z kręgosłupem. Poduszki wykonane z termoplastycznych pianek, ze względu na bardziej zaawansowany materiał, są jednak droższe od tych z innymi wypełnieniami.