Obecnie wielu z nas żyje coraz szybciej, nie zastanawiając się nad konsekwencjami, do których prowadzić może taki styl życia, w którym praca jest najważniejsza. Ograniczenie czasu na odpoczynek na rzecz pracy może przynosić skutki odwrotne od oczekiwanych, zmniejszając naszą efektywność oraz pogarszając samopoczucie. Dlatego warto zastanowić się, jak bardzo dla naszego funkcjonowania ważny jest sen.
Podstawowe zadanie snu
Sen przede wszystkim, jest głównym mechanizmem organizmu odpowiadającym za jego regenerację. Podczas dnia jesteśmy aktywni zarówno fizycznie, jak i psychicznie, a to powoduje zużycie się naszych mięśni i energii. Gdy śpimy, aktywność naszego ciała spada praktycznie do zera, dzięki czemu organizm jest w stanie dokonać wszystkich niezbędnych „napraw”. Nawet jeśli nie pozwolimy organizmowi na taki zabieg, poprzez unikanie snu, on sam zrobi sobie podobne przerwy trwające nawet do kilkudziesięciu sekund. To jest jeden z powodów, dla których zmęczeni kierowcy czasem zasypiają podczas jazdy.
Prawidłowe działanie ciała
Kolejnym celem snu, jest utrzymanie prawidłowego działania maszyny, jaką jest nasze ciało. Jego brak prowadzi do zaburzeń równowagi hormonalnej, co może powodować między innymi przyrost masy ciała poprzez zwiększenie apetytu na bardziej niezdrowe i wysokokaloryczne pokarmy. Chroniczne niewyspanie może nawet prowadzić do otyłości. Mimo że naukowcy wciąż nie znają powodu, dlaczego tak się dzieje, brak snu może prowadzić do bólów głowy, a bezsenne noce mogą wywołać migrenę. Długotrwała deprywacja snu może też być powodem osłabienia naszych zdolności językowych, skutecznie utrudniając wyrażenie swoich myśli. Mogą też pojawić się halucynacje oraz podwójne widzenie.
Co wpływa na jakość snu?
Samo spanie nie jest rozwiązaniem na wszystkie problemy. Można chodzić spać o regularnych godzinach i pilnować by długość snu była wystarczająca, a wciąż cierpieć na problemy zwykle związane z niewyspaniem. Komfortowy sen jest bardzo ważny, a takie akcesoria jak np. poduszka ortopedyczna to nie zwykły gadżet, a prawdziwe narzędzie zwiększające komfort spania. Jeżeli pozycja, w której się położymy, będzie niewygodna, możemy mieć problem z zaśnięciem, a nawet gdy nam się już to uda, po obudzeniu możemy odczuwać różnego rodzaju bóle zależne od tego, w jaki sposób leżeliśmy, a poziom wyspania wcale może nie być zadowalający. Istnieje wiele czynników wpływających na jakość snu, w tym też temperatura, która powinna oscylować między osiemnastoma a dwudziestoma dwoma stopniami.
Dlaczego się nie wysypiasz?
Jeżeli będzie nam za gorąco podczas spania, nieuniknione będzie pocenie, co drastycznie zmniejszy komfort. Jeśli będzie nam zbyt zimno, ludzkie ciało wytworzy reakcję mającą na celu zapobiegnięcie wyziębieniu, czyli inaczej mówiąc zacznie drżeć, co również stanowczo utrudni wyciszenie się, wymagane do zaśnięcia. Nadmierny hałas jest dużą przeszkodą w komfortowym śnie. Wystarczy jeden głośny dźwięk, by wyrwać człowieka z płytkiego snu, a ponieważ by zasnąć zazwyczaj trzeba się wyciszyć, ciągły hałas może to skutecznie uniemożliwić. Przewlekły stres, różnego rodzaju leki, środowisko, w którym się znajdujemy i to, ile się dzieje w ciągu naszego dnia może bardzo utrudnić zasypianie, czyli również regenerację organizmu. Stresujący tryb życia negatywnie wpływa na nasze zdrowie, a to, że jednocześnie pogarsza nasz sen, dodatkowo potęguje negatywne efekty.
Bezsenność będąca często skutkiem stresu lub choroby jest nie tylko uciążliwą przypadłością, ale również zagrożeniem dla zdrowia. Niedobór snu może powodować obniżenie odporności, przez co znacznie zwiększyć możliwość zachorowania nawet na popularne przeziębienie, które może przerodzić się w inne przypadłości. Częstym skutkiem ciągłego braku lub zbyt krótkiego snu jest depresja. Różne źródła podają, że osoby na nią cierpiące śpią krócej niż sześć godzin, co może powodować zmiany w funkcjonowaniu neuroprzekaźników mózgu, a wśród ostatecznych konsekwencji nawet prowadzić do chorób psychicznych.
Zalety odżywczego snu
Sen ma pozytywny wpływ na umysł. Osoby, które poprawnie śpią, czyli dbają o to by spać odpowiednio komfortowo i długo, często są o wiele bardziej zmotywowane. Jeżeli się nie wyśpimy, o wiele trudniej jest skupić się na pracy, a nawet jeśli nie musimy pracować, chęć na rozrywkę również zanika. Odpowiednie wyspanie się wiąże się z motywacją, potrafi wpłynąć na decyzję o tym, czy zostaniemy w domu lub na przykład pójdziemy na siłownię. Dlatego jeżeli ktoś uważa, że brakuje mu motywacji, może to być spowodowane właśnie niedoborem snu. Nawet nauka może być łatwiejsza, jeżeli wcześniej odpowiednio się wyśpimy. Sen odgrywa bardzo istotną rolę w działaniu naszej pamięci, a jego brak sprawia, że zarówno trudna nauka, jak i w zasadzie proste do zapamiętania rzeczy nie zostają w pamięci.
Jeżeli w wyniku deficytu snu, pojawią się problemy z codziennym funkcjonowaniem, należy udać się po pomoc do specjalisty. Brak sił, zmęczenie, obniżona sprawność, to znaki, że coś się z nami dzieje i trzeba się zwrócić o pomoc. Bezsenność jest leczona na różne sposoby, biorąc pod uwagę jak długo wcześniej utrzymywał się problem. W wypadku krótkotrwałego występowania, najlepszym rozwiązaniem jest przepisanie pacjentowi leku nasennego, a jeśli problem utrzymuje się od długiego czasu, zwykle jedyne co można zrobić to skierowanie do specjalisty z dziedziny snu i podjęcie terapii.